Tuesday, February 28, 2023

తెలుగింటి హారతి నెలకొన్న కీరితి - సురటి

ఆదౌ నాట అంత్యే సురటి అన్న సంగీత సంప్రదాయం తెలుగునాట ఉన్నది.  

కచేరీ తొలి గీతం నాట, హంసధ్వని లేదా సౌరాష్ట్ర రాగాలలో ఉన్న గణపతి ప్రార్థనా గీతాలతో ప్రారంభించి సురటి, మధ్యమావతి లేదా శ్రీ రాగాలలోని మంగళ హారతి గీతములతో ముగించడం జరుగుతుంది.

తప్పనిసరి కాదు కానీ ఇప్పటికీ ఆ సంప్రదాయం కొనసాగింపు కనిపిస్తుంది.

సురటి రాగం అనగానే తెలుగువారికి సుపరిచితమైన శ్రీ లలితా శివజ్యోతి సర్వ కామదా అన్న గీతం (రహస్యం - పి.లీల - ఘంటసాల) ప్రముఖంగా వినిపిస్తుంది.

తెలుగు మహిళలు అమ్మవారికి కుంకుమార్చనలు చేసి, నోములు నోచుకుని, పేరంటాలు జరిపి హారతి పాటలు పాడుకోవడం సంప్రదాయం.

సురటి రాగం లో కీ. శే. శ్రీరంగం గోపాలరత్నం గారు 

ఇద్దరి తమకము ఇటువలెనే అనే అన్నమయ్య కీర్తన  స్వరపరచి పాడారు.

అలాగే శ్రీ బాలకృష్ణ ప్రసాద్ గారు అంగనలీరే ఆరతులు అన్న చక్కని అన్నమయ్య కీర్తన స్వరపరచి గానం చేశారు.

మాతృశ్రీ తరిగొండ వెంగమాంబ రచించిన శివనాటకం రూపకం నుంచి ఒక మంగళ నీరాజనం గీతం

(బాలకృష్ణ ప్రసాద్)

------

స్వామికి

సారమైన దివ్యాన్నము షడ్రసయుత భక్షణములు నివేదన చేసి

జాజికాయ, జాపత్రి, యాలకులు, వక్కలాకులతో కూడిన విడెము సమర్పించి

సురటిలో నీరాజనం ఇచ్చిన

త్యాగరాజ స్వామి ఉత్సవ సాంప్రదాయ కీర్తన 

పతికి హారతీరే సీతాపతికి 

పల్లవి :
పతికి హారతీరే….
సీతాపతికి హారతీరే.

అను పల్లవి :

అతి మృదుతర సత్య భాషణునికి
అఖిలాండనాథునికి
సీతాపతికి హారతీరే…..

చరణం :
బంగరు రంగు భుజంగునిపై…
చెలంగుచును మరకతాంగుడు
తెరంగున మెరయు తన అంగనతో
పలుకంగ జూచి ఉప్పొంగుచు
సీతాపతికి హారతీరే

అక్కరతో నిరు ప్రక్కల నిలిచి
తళుక్కని మెరయగ చక్కని మోమున
చుక్కలరాయని మక్కువతో సరి
ముక్కెర కదలగ గ్రక్కున సీతా
పతికి హారతీరే

రాజ విభాకర రాజధరామర
రాజ శుకాజ విరాజులు చూడగా
రాజమానమగు గాజులు ఘల్లన
రాజిత శ్రీత్యాగరాజనుతునికి
పతికి హారతీరే
సీతాపతికి హారతీరే…..

(చివరి చరణం లో రాజ విభాకర రాజధరామరరాజ శుకాజ విరాజులు అన్న సమాసం లో రాజ - చంద్రుడు, విభాకర - సూర్యుడు, రాజధర - శివుడు, అమరరాజ - ఇంద్రుడు, శుక - శుకుడు, అజ - బ్రహ్మ, విరాజ - గరుడుడు - పద విభజన)

🙏

No comments:

Post a Comment